Cuộc vận động tranh cử tổng thống
đã bước sát kề cửa … sinh tử khi chỉ còn chưa tới 100 ngày nữa là sẽ có cuộc bầu sơ bộ đầu tiên tại
Iowa. Trong thời gian qua, ta đã thấy cái gì cũ mèm và cái gì mới lạ?
Cái cũ mèm chẳng có gì mới lạ đáng
nói là bên CH. Trong khi bên DC thì bức tranh cuối cùng thay đổi, có vẻ rõ ràng hơn nhiều.
Nói không có gì mới lạ cũng không chính xác lắm. Bỏ qua chuyện TT Trump tiếp
tục bị phe DC đánh túi bụi bằng đủ cách, trong vấn đề tranh cử, bên CH đã có ba
vị nhẩy ra khiêu chiến với đương kim tổng thống. Cả ba đều là những ông ‘cựu’!
Cựu thống đốc Bill Weld, cựu dân biểu
Joe Walsh, và cựu thống đốc kiêm cựu dân biểu Mark Sandford.
‘Cựu’ có nghĩa là quá già không kiếm ra cái job cũ nữa, hay là đã thất bại,
rớt đài khi ra tranh cử lại trong địa bàn của mình. Ấy vậy mà lại nghĩ mình có
thể hất cẳng ông đồng chí tổng thống mặc dù ông này đang được hậu thuẫn của đâu
90% cử tri CH trên cả nước.
Đã vậy, cái ông Weld lại là cựu thống đốc tiểu bang cấp tiến nhất,
Massachusetts là tiểu bang mà dân CH mê như ... mẹ chồng mê các nàng dâu. Nhìn
vào thất bại của một ông CH, cựu thống đốc Massachusetts khác, Mitt Romney thì
rõ. Ông Walsh thì lại là ông phản thùng, ủng hộ Trump kịch liệt đến khi bị thất
cử thì trở mặt oán Trump. Còn ông Sandford thì là cựu thống đốc bị áp lực không
ra tranh cử lại vì xì-căng-đan đào nhí, về nhà tịnh khẩu ít lâu, ra tranh cử
dân biểu, đắc cử được đâu hai nhiệm kỳ (4 năm), rồi lại rớt đài. Tin không quái lạ chút nào là
cái ông Sandford này tổ chức mít-ting ra mắt, chỉ có đúng một nhà báo cùng với
anh phó nhòm phụ tá của chị ta đến tham dự, không có một phó thường dân nào hết.
Ai hiểu được ý định của mấy ông ‘cựu’ này, xin chỉ giáo giùm. Hay là họ
đang ôm hy vọng kiếm được chút tiền ủng hộ trong khối CH chống Trump đến cùng,
gọi là khối #NeverTrump?
Bên DC thì đã có những chuyển biến
quan trọng, đáng ghi nhận hơn nhiều.
Khi cuộc vận động tranh cử bắt đầu
hồi đầu năm nay, thì ta thấy có một khuynh hướng nổi bật, khiến nhiều cử tri DC
có vẻ vui mừng đặt hy vọng rất cao và lâu dài cho cả đảng nói chung, chứ chẳng
phải là hy vọng chiếm lại được Tòa Bạch Ốc
không.
Khi đó, TTDC nức nở tung hô luồng
gió mới, thiên tả nặng, lại trẻ trung của đảng DC. Cử tri DC nhìn vào sự bùng nổ
của thế hệ cấp tiến cực đoan mới qua nhóm gọi là ‘Tứ Quái Chiêu’ Ocasio-Cortez,
Omar, Tlaib và Pressley. Họ nhìn vào luồng sinh khí năng động mới xuất phát từ
các khối sinh viên, trí thức trẻ, từ Berkeley qua tới Yale, Harvard,… Một luồng
gió mới được xác nhận bởi một thăm dò của một đại học, cho thấy một phần ba
sinh viên đại học Mỹ say mê… chủ nghĩa cộng sản! Cái này gọi là học mà chưa thấy cái... hành.
Rồi khối cử tri này cũng nhìn vào
các ứng cử viên tranh cử tổng thống của đảng DC. Không kể những ứng cử viên hạng
ruồi, thì trong những ứng cử viên đáng quan tâm, đã có nhiều người trẻ, đầy triển
vọng.
Thứ nhất là bà thượng nghị sĩ
Kamala Harris, một ứng cử viên có thể nói ‘hoàn hảo’ dưới nhãn quan phải đạo chính
trị cấp tiến DC: phụ nữ, da đen dù chỉ là lai như Obama, trẻ trung, tốt mã, ăn
nói thu hút, có kinh nghiệm công tố chuyên đi lùng tội phạm, lại được hậu thuẫn
tuyệt đối của tiểu bang lớn nhất, có nhiều phiếu cử tri đoàn nhất, là Cali.
Thứ nhì là ông cựu dân biểu Beto
O’Rourke mà khuôn mặt khiến cử tri nhớ lại hình ảnh của ‘cố’ thần tượng Robert
Kennedy. Điểm đặc biệt của ông này là ông ta đã xém hạ được thượng nghị sĩ CH
Ted Cruz ngay trong tiểu bang của đám ‘cao bồi ruộng’ CH.
Thứ ba là ông thượng nghị sĩ Cory
Booker, một ông da đen nhưng màu da mặt trắng hơn mặt ông Beto, với tài ăn nói
thao thao bất tuyệt, khiến khối cử tri DC nhớ lại Đấng Tiên Tri Obama. Ông này
cũng là dân New Jersey, có nhiều hy vọng nắm trong tay hai tiểu bang cấp tiến
khổng lồ New Jersey và New York.
Ông thứ tư là thị trưởng Pete
Buttigieg. Ông này là thị trưởng một thành phố nhỏ bằng hạt tiêu, mặt trông giống
như một anh hề trong truyện tranh vẽ của con nít. Nhưng có hai đặc điểm khiến
TTDC mê mẩn và cố đánh bóng và tung hô. Đặc điểm thứ nhất là cái thành phố của
ông ta nằm trong tiểu bang Indiana, là thành đồng của CH, đảng DC hy vọng sẽ chiếm
được tiểu bang này. Đặc điểm thứ hai quan trọng hơn, là ông này … không ai rõ
phải gọi là ‘ông’ hay ‘bà’ vì ông ta… có ‘bạn đời’ mà không ai biết phải gọi là
chồng hay là vợ. Đúng là thần tượng tiêu biểu của ‘phải đạo chính trị cấp tiến’.
Cả bốn vị trên đều là những thần tượng
mới mà đảng DC và nhất là TTDC đặt hết hy vọng lôi ông thần Trump ra khỏi Tòa Bạch
Ốc, đồng thời mở màn cho một thời đại cấp tiến mới, giúp đảng DC cấp tiến thống
trị nước Mỹ trong vài thập niên tới.
Người tính không bằng ‘ông giời’
tính. Sự thật đáng buồn cho đảng DC là tất cả những ngôi sao sáng trên rốt cuộc
lại chẳng có ngôi sao nào sáng rực hết, mà vẫn chỉ là những đốm sáng giữa hàng
vạn đốm sao trong một đêm không trăng. Tỷ lệ hậu thuẫn của họ lảng vảng khoảng
từ 1%-2% đến 5%-7%, tuy bà Harris có được vài ngày trồi lên tới 12% nhưng nay
đã lọt xuống khoảng 3%-4%.
Những điểm lợi của họ như vừa liệt
kê ở trên, nói cho cùng cũng chưa có gì thật hấp dẫn, thật thu hút, trong khi tất
cả đều chia sẻ một điểm bất lợi chính là… chẳng đưa ra được một ý kiến mới lạ,
hấp dẫn nào hết.
Bà Harris, ngôi sao nổi bật nhất
trong đám ngôi sao trẻ mới đó, thì lập trường có vẻ chao đảo. Trước đây khi làm
bộ trưởng Tư Pháp Cali thì lùng bắt dân da màu, bây giờ lại lo nịnh họ. Trước
đây đòi hủy bỏ hệ thống y tế tư nhân, bây giờ nói ngược lại. Trước đây là ‘bạn
gia đình’ của cụ Biden, bây giờ đánh cụ thẳng cánh cò vì muốn leo qua đầu cụ. Chưa
kể thành tích leo thang danh vọng bằng cách leo lên giường một ông tai to mặt lớn.
Còn lại thì sao? Ông Beto có vẻ ‘ruộng’,
ông Booker chống da trắng hơi mạnh, chị Buttigieg thì bị da đen ghét. Chẳng ông
nào thu hút được ai, nhạt hơn nước lã. Chương trình và mục đích tranh cử tóm lại
vẫn chỉ là tấn công chống TT Trump. Hết.
Cái bất ngờ trong diễn tiến là sự nổi
bật của các cụ khủng long, lão đồng chí xấp xỉ bước vào tuổi bát thập. Đó là ba
cụ Biden, Sanders và Warren. Tất cả đều là… khủng long da trắng.
Đây là một hiện tượng cực lạ lùng
mà nhiều chuyên gia đang gãi đầu gãi tai để tìm hiểu. Cố trả lời vài câu hỏi:
a) tại sao cái đảng gọi là cấp tiến, lo đạp đổ những cái cũ để mang những cái mới
lạ đến cho đất nước, lại trở về với 3 cây cổ thụ của thế kỷ trước; b) tại sao
cái đảng của túp lều lớn đa dạng lại vứt bỏ hết mấy anh chị da đen, da nâu, da
vàng để tôn vinh ba vị da trắng hơn bột, tuy bà Warren trước đây có khoe da hơi
đỏ chút xíu; và c) như vậy thì tương lai của đảng DC đi về đâu?
Câu trả lời cho câu hỏi tại sao các
cụ khủng long lại thành công hơn? Giản dị thôi, cử tri nghe những tên như
Biden, Sanders, Warren quá nhiều, biết và hiểu họ nhiều. Họ chưa sẵn sàng ủng hộ
những tên mới xuất hiện mà họ chưa hiểu rõ, nhất là những nhân vật mới này chẳng
đưa ra được cái gì mới, có tính thuyết phục mạnh.
Câu trả lời cho câu hỏi thứ hai, cuối cùng thì dân Mỹ, ngay cả cái đám cử tri
cấp tiến nhất, vẫn chưa sẵn sàng thành túp lều quá đa dạng, trong khi các cử
tri da màu chưa đủ nhất trí để ngồi cùng với nhau, hậu thuẫn nhau.
Trả lời cho câu hỏi thứ ba, tương lai đảng DC ra sao thì có lẽ phức
tạp hơn, khó hơn. Có thể là trước khuynh hướng chạy về phiá tả của đảng DC, phần
lớn các cử tri DC chưa sẵn sàng đi quá xa, quá nhanh như vậy, ngoài đám trí thức
trẻ đang hùng hục ủng hộ hai cụ cấp tiến cực đoan nhất, Sanders và Warren.
Trong chiều hướng này, đảng DC có
hy vọng ra sao trong cuộc chiến chống Trump?
Câu trả lời ngắn gọn nhất là… không
khá lắm.
Đảng DC sẽ phải có sự lựa chọn giữa
một bên là cụ Biden vì kinh nghiệm và tính cấp tiến tương đối ôn hòa, và cụ ông
Sanders hay cụ bà Warren, thuộc thành phần thiên tả cực đoan nhất. Cho đến nay,
rất khó biết bên nào sẽ chiến thắng.
Cụ Biden thì có vẻ đại diện cho
khuynh hướng đa số bên đảng DC: cấp tiến tuy không quá cực đoan, được sự ủng hộ
của các quan chức DC trước đây là cận thần cho liên danh Obama/Biden, có thể
cũng được TT Obama tin tưởng là sẽ cố bảo vệ gia tài của Obama.
Nhưng cái khổ là cụ Biden càng ngày
càng có vẻ như muốn dẫm lên chân mình, tìm cách tự loại mình ra khỏi cuộc chiến.
Trước đây, ai cũng biết cụ là chuyên viên nói hớ, làm nhầm. Cái tật nói hớ của
cụ dần dần đã khiến thiên hạ quen thuộc và coi như trò đùa, không quan trọng lắm.
Nhưng cụ Biden thoát được vỏ dưa thì lại gặp phải vỏ dừa. Bây giờ, ngoài những
cái tật nói hớ, cụ lại lòi ra thêm cái bệnh… già lẩm cẩm khá lộ liễu.
Trong phần cuối của cuộc tranh luận
mới nhất trên ABC gần đây, trả lời một câu hỏi về vấn đề hội nhập dân da đen
trong thập niên 70, cụ Biden đã trả
lời lòng vòng, cà lăm, để rồi tóm lại chẳng ai hiểu cụ muốn nói gì.
Từ câu hỏi về hội nhập dân da đen, cụ loay hoay xoay qua chuyện giáo dục trẻ
em, rồi cụ nhấn mạnh vai trò của phụ huynh trong việc giáo dục con cái. Rồi bất
ngờ, cụ khuyến cáo các phụ huynh cần nói chuyện nhiều với con cái, bỏ nhiều thời
giờ hơn dạy bảo chúng, qua nhiều cách, chẳng hạn như cho chúng nghe diã hát!
(listen to records player).
Cụ Biden ơi, các dĩa hát, dù 45 hay
78 ‘tour’, đã biến mất hoàn toàn
trên xứ Mỹ này ít nhất cũng từ 30-40 năm nay rồi. Các dĩa hát này bây giờ phải
vào các viện bảo tàng mới thấy được thôi. Mà nghĩ cho cùng, nghe dĩa hát gì? Để
làm gì?
Những cái nói hớ, làm nhầm, và lẩm cẩm này, thử hỏi khi cụ Biden đụng ông
thần Trump thì chuyện gì sẽ xẩy ra? Có nhiều triển vọng cụ Biden sẽ bị ông
Trump bằm thành... hăm-bơ-ghơ rất nhanh.
Nhưng cái điểm bất lợi lớn nhất của cụ Biden không phải là vấn đề trên mà
là việc TTDC hiển nhiên không hồ hởi với cụ. Ai cũng biết nếu cuối cùng cụ
Biden thắng trong nội bộ DC và ra đấu võ cùng với TT Trump thì toàn thể TTDC sẽ
trở về, nhật tề hậu thuẫn cụ chết bỏ trong hy vọng loại TT Trump. Nhưng trong
hiện tại thì TTDC đã khám phá ra con gà nòi mới mà họ tìm mọi cách giúp đỡ là
bà cấp tiến Elizabeth Warren.
Hầu như tất cả các cơ quan ngôn luận trong TTDC đều không bỏ qua những cái
hớ hênh nào của cụ Biden, nhất là trong mấy cuộc tranh luận trên TV gần đây. Tờ
báo thiên tả nặng The Rolling Stones còn đi xa tới mức công khai kêu gọi cụ
Biden nên bỏ cuộc sớm để tái tạo đoàn kết trong nội bộ đảng DC, sau lưng khối cấp
tiến cực đoan mới hy vọng hạ được Trump. THINK, báo mạng cấp tiến nặng than phiền
“Để bảo đảm TT Trump tái đắc cử, đảng DC đã đưa ra cựu PTT Joe Biden ra,
tung hô như là người có khả năng hạ Trump cao nhất, nhưng lại là người đã thảm
bại trong hai lần tranh cử trước” [ghi chú của DĐTC: cụ Biden ra tranh cử tổng thống hai lần, năm 1988 và
2008, cả hai lần, không lần nào đạt được hơn 3% hậu thuẫn, phải rút lui sớm].
Tất cả các thăm dò mới nhất đều cho
thấy cụ Biden đang tuột dốc, không nhanh lắm nhưng chắc chắn nhất.
Đã vậy, cuộc điều tra đàn hặc do
phe DC tung ra để đánh TT Trump, lại đang và sẽ tiếp tục mang ra ánh sáng những
vụ làm ăn mờ ám của ông con của cụ trong thời gian cụ làm phó tông tông. Chưa
ai tố cáo cha con cụ Biden phạm tội gì, và cũng chẳng ai biết trong tương lai
chuyện này sẽ bị đảng CH và TT Trump khai thác tới đâu để đánh cụ, chỉ biết cuộc
điều tra đàn hặc đã khiến cụ bị đạn lạc bắn trúng tuy chưa tử thương nhưng cũng
bị trọng thương.
Báo phe ta Washington Post vừa loan
tin năm 2015, một viên chức bộ Ngoại Giao tên là George Kent đã ‘thổi còi’ vụ
con PTT Biden làm ăn mờ ám tại Ukraine, nhưng anh này đã bị một phụ tá của PTT
Biden ra lệnh không được nêu vấn đề này lên nữa, lấy lý do PTT khi đó đang “buồn
phiền vì ông con cả mới qua đời vì ung thư”. Anh thổi còi lo ngại chính phủ nổi
tiếng tham nhũng của Ukraine sẽ dùng đường giây Hunter Biden để kiếm ảnh hưởng
với PTT Biden và cả TT Obama.
Đúng như anh ta đã lo ngại, qua năm
2016, PTT Biden đã bay qua Ukraine,
công khai đe dọa sẽ cắt viện trợ của Mỹ cho Ukraine nếu Ukraine không cách chức
Chánh Công Tố Ukraine, là người đang điều tra công ty Burisma mà ông con cụ
Biden đang làm thành viên Hội Đồng Quản Trị.
Trong khi đó, một tài liệu chính thức của Burisma mới được phát hiện, theo
đó chủ tịch sáng lập Burisma, ông Mykola Zlochevsky, đã ra lệnh thuê anh
Hunter Biden làm ‘cố vấn’, chính xác
hơn, tổng giám đốc không có trách nhiệm gì đặc biệt hết vì anh ta có “một cái
tên rất nặng ký” (Nguyên văn:
“a powerful name”) và anh đã được trả 83.000 đô một tháng (chứ
không phải 50.000 đô một tháng như DĐTC đã loan tin) để ngồi chơi xơi nước. Chỉ
vì hy vọng có anh Biden con này thì chính phủ Ukraine sẽ kiêng nể Mỹ, không điều
tra Burisma nữa. Chính anh Hunter đã thú nhận nếu tên anh không phải là Biden
thì anh chắc đã không được cái job quá thơm này.
Ủy ban vận động cho cụ Biden đã lại
xác nhận cha con cụ Biden đã không làm gì phạm pháp hết. Dĩ Nhiên! Không ai nói gì là phạm pháp hết, chỉ là
chuyện tham nhũng trắng trợn thô bạo nhất thôi.
Với những hành trang lớn và nặng như trên, vấn đề khả năng đánh bại TT
Trump của cụ Biden đang bị nghi ngờ, khiến
hậu thuẫn của cụ ngày một tuột dốc.
Đi đến lựa chọn thứ hai của cử tri DC: loại cụ Biden thì lại phải theo phe
cấp tiến cực đoan nhất. Nhưng lại đụng phải cái rắc rối là có tới hai cụ cấp tiến,
cụ ông Sanders và cụ bà Warren, lựa ai đây.
Cụ Sanders đã ra tranh cử lần đầu năm 2016, giới trí thức trẻ thiên tả đã biết và hậu thuẫn cụ
với tất cả nhiệt huyết của tuổi trẻ mộng mơ ngớ ngẩn. Bây giờ quyết chí mang thắng
lợi lại cho cụ.
Để rồi bất ngờ còn có cụ bà Warren xuất hiện. Cụ bà này chưa được nhiều người
biết nên khi cuộc chạy đua mới đắt đầu, thất thế và thua xa cụ Sanders. Nhưng
trong nửa năm qua, cụ bà Warren đã hết sức thành công, gặm nhấm bớt hậu thuẫn của
cụ ông Sanders. Hai người cùng chia nhau một khối cử tri cấp tiến cực đoan nhất,
do đó, chiến thắng của người này tất nhiên phải là thất bại của người kia.
Nhiều cử tri của cụ Sanders bắt đầu suy nghĩ lại, thấy cụ bà Warren tuy
cũng thiên tả cực đoan, nhưng có tướng tốt hơn ông khùng Sanders. Bà có vẻ tốt
mã, chỉ nhỏ hơn cụ Sanders vài tuổi, nhưng coi như trẻ hơn tới 20-30 tuổi. Ăn nói có vẻ hấp dẫn hơn vì có vẻ
trí thức, nghiêm chỉnh trong khi cụ Sanders có vẻ cuồng tín. Đã vậy, cụ Sanders
là người cao tuổi nhất trong đám ứng cử viên DC, lại vừa bị đứng tim phải cấp cứu
trong bệnh viện, ngưng đi vận động mất mấy tuần, bây giờ đi vận động gần như...
part-time, mà mỗi khi đi đâu thì kéo theo vài người khác để tiếp hơi đọc diễn
văn cổ động, như gần đây đã lôi hai bà Ocasio-Cortez và Ilhan Omar đi theo.
Hai cụ Sanders và Warren muốn vào Tòa Bạch Ốc, phải trải qua nhiều đoạn đường
cam go. Thứ nhất phải loại các đồng chí, thứ nhì phải loại lẫn nhau, trong gần
hai tá ứng cử viên đảng DC, chỉ có một người thắng cuộc duy nhất; và thứ ba, phải
hạ được đương kim TT Trump. Cả đống mô đất hết sức cao, leo qua được không phải
dễ, sẽ trầy da tróc vẩy, nhất là cho những người cao tuổi. Vượt qua được hai
cái mô đất đầu, khi chạm trán với ông Trump, chắc không gẫy tay cũng bể đầu, hốc
hác bò lên võ đài đấu với một đại võ sĩ Trump khoẻ khoắn từ thân thể đến đầu
óc.
Nhiều người đã cho rằng rồi ra thì cụ bà Warren sẽ thành công gặm nhấm hết
hậu thuẫn của cụ ông Sanders và sẽ loại được cụ này, vì những lợi điểm vừa nêu
trên, cộng thêm cái lợi điểm vĩ đại nữa là yếu tố... phụ nữ. Giữa một ông già
thật già, đầu tóc rối bù, gương mặt cuồng tín, vừa bị đột qụy, và một phụ nữ
coi trẻ hơn nhiều, trí thức hơn, có tướng tổng thống hơn, dân Mỹ chọn ai là chuyện
dễ có thể đoán được.
Nhưng cái khổ cho đảng DC là cả hai vị này đều quá thiên tả trong khi ít ai
nghĩ dân Mỹ sẵn sàng đi xa như vậy.
Một chuyên gia đã phân tích, cho dù cụ ông Sanders hay cụ bà Warren ra tỉ
thí, TT Trump sẽ đè bẹp cả hai người. Lý do khá giản dị là khối cử tri nồng cốt
thiên tả cực đoan nhất chỉ là một nhúm nhỏ trong giới thanh niên trí thức thôi,
nhỏ hơn khối cử tri trung lưu và nông dân da trắng của TT Trump rất nhiều. Tất
cả những thăm dò đều cho thấy những khối cử tri khác ngoài giới thanh niên trẻ
ra, ai cũng hoang mang, lo sợ hai cụ Sanders và Warren, nhất là khi cụ Sanders
nhìn nhận sẽ phải tăng thuế mạnh để chi trả các chương trình trên trời của cụ,
trong khi bà Warren lại loay hoay vẫn chưa đủ can đảm hay lương thiện dám nhìn
nhận thực tế sẽ phải moi tiền từ trong túi của đám dân trung lưu.
Đảng DC có vẻ đoàn kết và có nhiều triển vọng thành công đàn hặc được TT
Trump tuy không truất phế được, nhưng rồi cuối cùng lại phải vật lộn với một
đau đầu lớn hơn nhiều: trong đám cụ già lẩm cẩm Biden và hai cụ cực tả Sanders
và Warren, ai có thể hạ nổi ông thần Trump? Câu trả lời theo các chuyên gia còn
kinh hoàng hơn cho đảng DC: cả ba người đều có rất ít hy vọng hạ ông Trump.
Bây giờ thì chắc quý độc giả đã hiểu rõ tại sao cần phải đánh cho Trump gục
trong vụ đàn hặc.
Nhưng đảng DC dường như một lần nữa đã lại rơi vào bẫy của ông thần này rồi.
Năm 2015-16, qua những lời nói vung vít, ông đã khiến TTDC quảng cáo
không công cho ông một cách thường trực, mỗi ngày, mà nhiều chuyên gia ước tính
chẳng những đáng giá vài trăm triệu đô, mà còn là một trong những yếu tố quan
trọng nhất giúp ông Trump hạ bà Hillary. Bây giờ, với màn xiếc đàn hặc chẳng đi
đến đâu hết thì ông Trump sẽ lại được ngồi chình ình trên mặt báo và trong nhà
tất cả mọi người qua màn hình TV mỗi ngày trong cả năm, miễn phí nữa, trong khi
chẳng ai biết đại diện DC là ai, có tài cáng gì và sẽ làm gì.