BÀI 391: CÂU CHUYỆN NỔI LOẠN TẠI LOS

    Cuộc nổi loạn của đám di dân lậu chống lệnh trục xuất của TT Trump là chuyện ai cũng biết sớm muộn sẽ xẩy ra, không có cách nào khác. Vấn đề chỉ là thời gian: khi nào xẩy ra thôi. 

BÀI 390: VẤN NẠN DI DÂN

    Cuộc nổi loạn hiện nay của đám di dân lậu tại Los Angeles đã mang ra ánh sáng vấn nạn vĩ đại của xứ Mỹ hiện nay. Diễn Đàn Trái Chiều muốn bàn sâu hơn vấn nạn này.

    Ai cũng biết, Mỹ là xứ của di dân, di dân là những người gây dựng nên nước Mỹ mà ta biết hiện nay. Dân bản xứ của đất Mỹ, không phải là di dân, thường được gọi da đa đỏ -Indians- dĩ nhiên đã sống trên đất này không biết từ mấy trăm hay mấy ngàn năm trước, nhưng chỉ là những bộ lạc thưa dân, sống rái rác vùng trung tây nước Mỹ. Ngay hiện nay, số dân 'da đỏ' tổng cộng chưa tới 3% tổng số dân Mỹ. Phải chờ tới khi di dân từ Âu Châu đổ bộ ào ạt lên nước Mỹ từ thế kỷ 15, thành lập những trung tâm sinh hoạt mới -thành phố- trong vùng biển miền đông, liều mạng đi thám hiểm, mở mang bờ cõi phía tây, rồi sau đó liên kết lại mới thấy nước Mỹ thật sự ra đời. 

BÀI 389: TRANH CHẤP QUYỀN HÀNH

    Cả thế giới đều biết nước Mỹ là nước có một chính quyền vững mạnh nhất. Vững mạnh vì dựa trên những nền tảng dân chủ chân chính được toàn dân chấp nhận trong cả mấy trăm năm nay, kể từ ngày lập quốc, bất kể màu sắc đảng phải chính trị. Nền tảng dân chủ đó là cái gọi là thể chế 'tam quyền phân lập'. Với những trách nhiệm rõ rệt: cân bằng và kiểm soát lẫn nhau để không cho một ngành nào thống trị trong độc tài, phản dân chủ.

• Lập pháp, tức là quốc hội, là ngành làm ra những luật để trị quốc, an dân. Khối này gồm những nghị sĩ và dân biểu do dân bầu.
• Hành pháp là những người thi hành chuyện trị quốc an dân đó, dựa trên những luật do lập pháp lập ra. Dân bầu người lãnh đạo tối cao là tổng thống, TT bổ nhiệm các quan chức giúp việc cho ông, với sự chấp thuận của lập pháp.
• Tư Pháp là 'cảnh sát', bảo đảm những luật do lập pháp đặt ra theo đúng Hiến Pháp và được hành pháp thi hành đứng đắn. Các quan tòa do hành pháp bổ nhiệm nhưng với sự chấp thuận của lập pháp, rồi trở thành độc lập tuyệt đối, phần lớn bất khả xâm phạm.

    Cái thể chế chằng chịt quyền hạn và trách nhiệm đó đã được tạo ra cách đây hơn ba trăm năm, đã giúp xứ Mỹ này thành đại cường mạnh nhất thế giới trong khi người dân được hưởng những tự do ít xứ nào bằng. Việc này hiển nhiên phản ảnh sự sáng suốt vô biên của các cha già lập quốc Mỹ, đã nghĩ ra được một thể chế chính trị vững mạnh, tồn tại cả mấy trăm năm mà vẫn còn vững mạnh.