Ghi Chú:
Mới đây, ô. NQK đã viết một bài tựa đề là KIỂM ĐIỂM KINH TẾ HOA KỲ TRƯỚC BẦU CỬ TỔNG THỐNG.
Bài viết rất chi tiết, với nhiều thống kê và biểu đồ, hiển nhiên đó là cách viết của các chuyên gia, nhưng cũng có phần 'biểu diễn' hù những người không phải chuyên viên.
Dù vậy, bài viết vẫn mang nặng tính phe phái, cố tình bóp méo vài con số và dữ kiện, đồng thời nhét vào vài dự đoán chủ quan cá nhân rồi công kích dựa trên những dự đoán đó. Xin lỗi, tự ý chế ra dự đoán không tốt để công kích là việc làm không có tính 'chuyên gia' lắm. World Bank sẽ không bao giờ chấp nhận.
Ô, Lý Văn Quý đã có bài nhận định về bài viết đó. Để rộng đường dư luận, DĐTC xin phép đăng lại bài của ô. LVQuý.
Xin phép được thêm vài chi tiết:
- Ô. NQK làm Phụ Tá Khảo Cứu -Associate Research-, không phải chuyên viên kinh tế -economist;
- Ô. cũng là giảng viên bán thời -part-time adjunct lecturer cho Đại Học John Hopkins University, không phải giáo sư.
- Dữ liệu ô. NQK đưa ra cũng mất thời gian tính và đã được World Bank điều chỉnh lại rồi; ví dụ GDP cho 2020 được ước tính sẽ là -3.5% chứ không còn là -6.6% nữa.
Phần chữ nghiêng là nguyên văn của ô. NQK, phần chữ thẳng là lời bàn của ô. LVQ.
--------------
Ông Nguyễn Quốc Khải là cựu chuyên viên kinh tế của WB thì hẳn nhiên mọi người sẽ cho rằng bài phân tích của ông phải có giá trị nhất định. Theo tôi thì cách viết của tác giả là tung hỏa mù ra một loạt các con số mà ít người hiểu nổi nhằm đưa ra các nhận định chủ quan chứ không có tính cách khách quan của một bài phân tích. Chẳng hạn như:
- Việc FDA tung ra tin sẽ có thuốc chủng vào cuối tháng 10 xem ra chỉ là một tin vận động tranh cử.
- Tuy nhiên, thị trường chứng khoán chỉ phản ảnh một phần nhỏ bé của nền kinh tế.
- Mặc dù ngân sách quốc gia thiếu hụt nghiêm trọng, chính quyền Trump tiếp tục gia tăng ngân sách quốc phòng trong 3 tài khóa vừa qua, từ $890.8 tỉ vào tài khóa 2018, lên đến $904.3 vào tài khóa 2019 và $935.8 cho tài khóa 2020 (đã được chuẩn chi)
- Do đó, kinh tế Hoa Kỳ đang ở trong tình trạng bi thảm.
- V.v..
Đầu tiên tôi xin nêu một số điểm tác giả viết lộn:
- Ngân sách thiếu hụt tiếp tục gia tăng mạnh mẽ trong những năm vừa qua từ $585 tỉ trong tài khóa 2016, tương đương với 3.1% GDP và theo dự đoán sẽ lên đến $1,083 tỉ trong tài khóa 2020, tương đương với 4.8% GDP. Tuy nhiên để đối phó với hậu quả của COVID-19, chính phủ phải chi thêm $2.2 tỉ cho kế hoạch kích thích kinh tế, nên ngân sách cho 2020 sẽ thiếu hụt $3.3 tỉ.
Phải là $2.2 ngàn tỉ và $3.3 ngàn tỉ mới đúng. Phần sau cũng thiếu chữ ngàn tỉ. Chuyên viên kinh tế WB mà lẫn lộn $tỉ (billion) và $ngàn tỉ (trillion) thì cũng phải xem lại.
- Theo dự đoán của The Fiscal Times, lần đầu tiên kể từ sau Thế Chiến II, nợ công của Hoa Kỳ vượt quá tổng sản phẩm nội địa. Lần này ở trong thời bình.
Điều này ông Khải viết ẩu. Ý định của tác giả là đổ lỗi cho TT Trump đã làm công nợ Hoa Kỳ vượt quá GDP. Biểu đồ sau cho thấy điều này đã xảy ra từ thời TT Obama rồi (2012 – 2016):
https://tradingeconomics.com/united-states/government-debt-to-gdp#:~:text=Government%20Debt%20to%20GDP%20in,of%2031.80%20percent%20in%201981.
- Số lượng hàng hóa trao đổi giữa hai nước giảm xuống còn $558.1 tỉ vào năm 2019 so với $659 tỉ vào 2018. Trong khi đó, nhập siêu thương mại của Hoa Kỳ đối với Trung Quốc không hề giảm, mà còn có chiều hướng tăng. Hoa Kỳ mua nhiều hàng của Trung Quốc hơn là bán ra vào năm 2016 là $347 tỉ. Con số này tăng lên đến $375 tỉ vào 2017 và $419 tỉ vào 2018 và giảm xuống còn $345 tỉ vào năm 2019.
Tôi không rõ ông Khải lấy con số ở đâu ra bởi vì theo con số của US Census hai con số này là
Hai con số nhập siêu thì đúng nhưng nếu tính thêm dự đoán cho năm 2020 thì chiều hướng nhập siêu giảm trong 3 năm qua chứ không tăng như tác giả quả quyết.
https://www.census.gov/foreign-trade/balance/c5700.html
- Theo ước tính của IMF kinh tế Hoa Kỳ co cụm trung bình khoảng - 6.6% cho cả năm nay (July 2020), so với con số của CBO là - 5.8% (June 2020) và – 5.6% của Federal Reserve Bank of Philadelphia (Survey of Professional Forecast, May 2020). Dự đoán của IMF có thể gần với thực tế hơn vì thực hiện sau sự bột phát trở lại của COVID-19 vào cuối tháng 6. Kinh tế Hoa Kỳ sẽ phát triển ở mức 5.1% cho năm 2021. Tỉ lệ thất nghiệp cho cả năm sẽ là 9.7% và sẽ giảm xuống còn 7.4% cho năm tới.
Trong phần trên tác giả viết rõ ràng:
- Tuy nhiên vì ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, kinh tế trì trệ đã đến sớm hơn một cách bất ngờ. Kinh tế đã suy giảm -5% trong quý I và -31.7% trong quý II. Theo dự đoán của Conference Board Economic Forecast for the U.S. Economy, kinh tế Hoa Kỳ sẽ phát triển 32.9% và 1.3% trong quý III và IV của 2020.
Như vậy:
- Q1 2020: -5%
- Q2 2020: -31.7%
- Q3 2020: 32.9% (dự doán)
- Q4 2020: 1.3% (dự đoán)
Tôi nghĩ mãi không biết cách tính nào để ra con số -6.6% cho cả năm nay.
Kết luận
- Chuyện FDA thông báo sẽ có thuốc chủng trong tháng 10 là một vấn đề chuyên môn về y tế của FDA. Đúng hay sai họ sẽ phải chịu trách nhiệm trước công chúng chứ cho rằng đó là một tin vận động tranh cử thì quá đáng. Chắc hẳn tác giả sợ rằng nếu có thật thì dân chúng sẽ không còn lo ngại về dịch bệnh nữa và TT Trump sẽ có lợi thế nhiều hơn, do đó Tòa Bạch Ốc phải làm áp lực với FDA để tung tin này ra.
- Lần đầu tiên tôi nghe một chuyên viên kinh tế WB cho rằng TTCK chỉ phản ảnh một phần nhỏ bé của nền kinh tế. Chắc tác giả muốn nói nền kinh tế xã hội chủ nghĩa như Việt Nam?
- Ngân sách quốc phòng tăng chục $ tỉ một năm so với tổng ngân sách vài $ngàn tỉ nhiều quá hén?
- Qua chính những dòng viết của tác giả “Kinh tế Hoa Kỳ sẽ phát triển ở mức 5.1% cho năm 2021” tôi không thấy kinh tế Hoa Kỳ bi thảm ở chỗ nào cả. Khó khăn do covid thì hẳn nhiên rồi nhưng chính tác giả xác nhận kinh tế Hoa Kỳ sẽ phát triển ở mức 5.1% cho năm 2021 thì tôi không hiểu ý tác giả muốn nói cái gì?
-Tôi cho rằng tác giả xem thường trình độ của độc giả quá kém nên ông muốn nói gì thì nói, giống như trường hợp Jonathan Gruber, Ph.D, người “kiến trúc” ra Obamacare đã từng phát biểu:
“Lack of transparency is a huge political advantage,” he said in San Francisco in 2012. “And basically, you know, call it the stupidity of the American voter or whatever, but basically that was really, really critical to getting the thing to pass.”
- Tác giả cũng xem thường luôn cả Wall Street và giới đầu tư chẳng biết gì cả, kinh tế đang bi thảm mà cứ bỏ tiền vào đầu tư TTCK.
LVQ
