Bài Khách: Nhung Lam

 TỪ FACEBOOK QUA BẦU CỬ 2020 TỚI META


    Cuối tháng 10 năm 2021, Mark Zuckerberg tuyên bố đổi tên công ty Facebook thành Meta, và tập trung sự phát triển công ty vào metaverse (Thế Giới Ảo). Sự đổi tên và đổi hướng đi của công ty có khi nào là “hậu quả” từ việc bịt miệng ông Trump & Đảng Cộng Hoà, để tiến tới việc đảo lộn kết quả cuộc bầu cử năm 2020. Trong bài viết này có hai phần. Phần viết về những gì xảy ra trong Thế Giới Ảo của Meta là thì dùng tên công ty là Meta. Phần viết về thời gian trước Thế Giới Ảo, những gì đã xảy ra cho Mark Zuckerberg trước và sau khi đảo lộn kết quả cuộc bầu cử năm 2020, từ đó đưa đến việc đổi tên công ty, thì dùng tên công ty là Facebook. 

    (Metaverse, có người dịch là Vũ Trụ Ảo hay Không Gian Ảo. Tui lỡ dịch là Thế Giới Ảo, nên trong bài này, sẽ tiếp tục gọi là Thế Giới Ảo).

    Trong một bài viết vào tháng 1 năm nay, tui có viết: “Trước khi có một ông tổng thống mới vào năm 2024, Facebook sẽ cho ra mắt Thế Giới Ảo, trong đó, mọi người sẽ được sống trong thế giới do mình tạo nên, một thế giới mà con người và ảo tưởng hòa làm một, bạn muốn gì và ước được gì, chỉ cần tưởng tượng xong rồi bấm nút, là bạn được sống trong thế giới đó ngay lập tức. Trong thế giới đó, họ còn tạo cho bạn cái cảm giác lâng lâng sung sướng như là thật. Bạn sẽ tối ngày ôm cái Thế Giới Ảo đó để muốn gì được nấy. Lúc đó là lúc họ hoàn toàn kiểm soát bạn và bạn vẫn khăng khăng là họ không làm gì được mình”.

    Hồi đó, tui chỉ biết sơ sơ về Thế Giới Ảo, nhưng tính ưa nổ nên mấy ngón tay cứ gõ túi bụi như bị đồng nhập. Cái câu “họ còn tạo cho bạn cái cảm giác lâng lâng sung sướng như là thật” là do tui phỏng đoán mà thôi. Ai ngờ, bây giờ họ đã đi đến mức độ này rồi. Cách đây một tuần, khi đọc được tin tức từ một số báo trên mạng với cái tựa đề giật gân như: “Một phụ nữ bị cưỡng hiếp trên Thế Giới Ảo bởi kẻ lạ mặt trong ứng dụng metaverse Horizon World của Meta, trong khi  người khác đứng nhìn và cổ vũ”, thì tui giật bắn cả người. Tuy nhiên, khi biết chuyện đã  xảy ra trong một Thế Giới Ảo thì tui hoàn hồn lại, vì trông dzậy chứ không phải dzậy đâu. 

    Nếu dzậy thì chuyện gì đã xẩy ra? Cái ngón tay của tui lại bắt đầu gõ lung tung beng, bạn nào chưa biết hay muốn biết thêm thì mời đi theo tui. 

    Trước hết bạn cần biết ứng dụng Horizon World đó cho bạn những gì và bạn cần những gì để có thể bước vào Thế Giới Ảo của họ. Ứng dụng này do Meta phát hành vào tháng 12 năm 2021, cho người dùng từ 18 tuổi trở lên ở Hoa Kỳ và Canada. Cho đến tháng 2 năm nay, đã có ít nhất 300.000 người dùng ứng dụng này. Ứng dụng cho phép người dùng tụ tập với những người dùng khác, tạo ra một Thế Giới Ảo 3D của họ, để mọi người có thể  chơi trò chơi … “ông đi qua bà đi lại” với nhau. 

    Để tạo ra một Thế Giới Ảo, bạn cần có:

    - Người ảo (Avatar), là một hình ảnh đại diện cho bạn trong Thế Giới Ảo của bạn, như ông chủ Meta thì dùng ảnh tượng của chính mình.


    - Kính ảo (VR) virtual reality headset. Meta hiện dùng Oculus Quest 2 VR. Kính này gồm có graphic chip (con chip chứa đồ họa) và các bộ phận ghi nhớ dữ kiện, được phối hợp trực tiếp vào tai nghe.


    Theo các báo tường thuật, thì một nhà nghiên cứu nữ, đã tham gia vào ứng dụng Horizon World của Meta vì muốn nghiên cứu hành vi của người dùng trong ứng dụng này. Theo lời cô kể lại, thì sau khi đeo kính ảo Oculus vào, một giờ sau, người ảo đóng vai cô đã bị cưỡng hiếp trong Thế Giới Ảo của cô. Một báo cáo của nhóm vận động phi lợi nhuận SumOfUs đã cho biết chi tiết về cuộc gặp gỡ bạo lực trong Meta Horizon World này. Theo SumOfUs, vào đầu tháng 5, một số người đã mời một nhà nghiên cứu về metaverse, tham gia một party trong ứng dụng Horizon World. Những người này, sau đó đã yêu cầu cô tắt bộ phận ngăn người khác đến gần cô trong vòng 4 feet. Trong video cho thấy, sau khi tất cả đi vào Thế Giới Ảo của họ, một người ảo nam đang ở rất gần với người ảo nữ (là cô ta), trong khi một người ảo nam khác đứng gần đó quan sát. Hai người ảo nam này chuyền tay nhau một chai rượu ảo, và dùng những lời dâm dục để nói chuyện. Một người đưa người ảo nữ này vào một phòng riêng, và đã cưỡng hiếp cô. Anh ta còn liên tục bảo cô quay lưng lại để anh ta có thể làm điều đó từ phía sau, trong khi người ảo nam khác ở bên ngoài cửa sổ có thể nhìn thấy tất cả. Mặc dù câu chuyện xảy ra trong Thế Giới Ảo, nhưng trong khi sự việc xảy ra, nhà nghiên cứu nữ này bị "mất phương hướng". Cô cho biết bộ điều khiển của cô rung lên khi người ảo nam chạm vào người ảo đóng vai cô, khiến cho cơ thể cô có cảm giác như là thật.

    Sau khi xảy ra vụ này, Meta đã nhanh chóng điều chỉnh và tạo ra 'ranh giới cá nhân'. Không người ảo nào có thể vượt qua được ranh giới của người ảo khác khi không có sự đồng ý. Nếu họ cố tình làm tới, ứng dụng đang dùng sẽ cho người ảo này "đứng hình" ngay lập tức.

    Mark Zuckerberg đã đánh cược tương lai của mình vào việc xây dựng “thực tế ảo siêu đa dạng” (chữ lượm trên báo VN). Công ty của ông đã đầu tư 10 tỷ đô la vào việc thiết kế metaverse. Ông ta rất lạc quan về metaverse này, và cho rằng nó có thể thay thế internet trong tương lai. Như thế, những ứng dụng trong Thế Giới Ảo của Meta, không chỉ mua bán “vật dụng”, “địa ốc”, hay “dịch vụ giải trí gia đình” mà còn mua bán luôn cả “cảm xúc” và “dịch vụ nhạy cảm” nữa. Người mua và người bán chỉ cần mở tài khoản trong Meta, và trả bằng tiền ảo do công ty ấn hành là muốn “nhạy cảm” tới đâu cũng sẽ có ngay. Không biết sau này, khi lạm dụng trong Thế Giới Ảo dẫn đến những lạm dụng trong thế giới thật, thì trách nhiệm sẽ do ai gánh đây.

    Ai muốn đọc thêm thì vào một trong các bài viết (như sau) để biết rõ hơn.

https://www.businessinsider.com/researcher-claims-her-avatar-was-raped-on-metas-metaverse-platform-2022-5

    Việc Mark Zuckerberg đổi tên công ty thành Meta có khi cũng là một cách để xoá nhòa những đòn ma giáo nhưng hợp pháp mà ông đã làm trước đó với ông Trump, Đảng CH, và những người HK bảo thủ. Ông cũng không muốn ai nhắc đến cái tên Facebook và thời gian ông còn làm chúa tể, đã ra tay phế một người để phò một người, rồi bị người mình đi phò phế bỏ, khiến ông xất bất xang bang như ngày hôm nay. Theo lời của các cộng sự trong công ty của ông kể lại, thì MZ giống như đang sống trong Thế Giới Ảo do ông tạo nên. Tất cả sinh hoạt và mục tiêu của công ty đều vì metaverse và cho metaverse. Ai mà biết là để đầu óc của mình không còn nghĩ gì đến chuyện ngày trước, hay là để trở thành người đầu tiên đưa những ứng dụng Thế Giới Ảo ra thị trường và kiếm bộn bạc nhiều hơn trước.

    Vậy thì Mark Zuckerberg đã làm những chuyện gì trước đó để khiến ông tham gia vào việc đảo lộn cuộc bầu cử năm 2020, thay đổi vận mệnh của một quốc gia, để rồi gánh một hậu quả u tối cho chính mình như vậy.

    Mời bạn theo tui, đi ngược dòng thời gian về những ngày tháng trước cuộc bầu cử tháng 11 năm 2020, khi ông chủ của FB bắt đầu ra tay bịt miệng ông Trump và Đảng CH bằng cách kiểm duyệt những bàn luận về việc cho rằng gian lận có thể xảy ra với những lá phiếu gởi qua đường bưu điện; và chặn tất cả những bàn luận liên quan đến việc cho rằng con cúm COVID-19 là do ông Tàu làm ra. MZ còn đi xa hơn thế, trong cuộc bầu cử năm 2020, ông đã chi ra hơn 400 triệu đô la, thông qua những cơ quan từ thiện, giúp gia tăng số phiếu gởi qua đường bưu điện tại những thành phố thuộc Đảng DC, và cuối cùng đã đảo ngược kết quả của cuộc bầu cử, mang đến chiến thắng cho Đảng DC. Nhiều người (trong đó có tui) đoán MZ làm như vậy vì ghét ông Trump thì nhiều nhưng “yêu” ông Tập Cận Bình thì nhiều hơn. Trong một yến tiệc do ông Obama tổ chức tại Nhà Trắng vào tháng 10 năm 2015, khách được mời MZ đã gặp ông TCB và xin ông đặt tên cho đứa con gái sắp sinh của mình, nhưng ông TCB đã khiêm tốn từ chối: “Trách nhiệm đó quá lớn, tôi không dám nhận đâu”. Một năm sau, MZ bay qua Tàu để gặp ông TCB, dùng tiếng Tàu mới học xong, hứa hẹn làm tất cả những gì ông TCB đòi hỏi để được đưa FB vô Tàu cho bà con nếm thử mùi “lên phây”. Thời gian đó rất gần với cuộc bầu cử năm 2016. Ông TCB lúc đó không nghĩ là ông Trump sẽ thắng nên cho MZ ngồi yên chờ đó. Tuy nhiên, sau 2 năm bị ông Trump làm cho nền kinh tế của Tàu ngóc đầu hết nổi, thì ông TCB thể nào cũng nhắc nhở MZ lời hứa năm nào, để lôi MZ vào cuộc bầu cử năm 2020, tìm cách làm cho ông Trump đi về đánh golf dài hạn, mở đường cho nước Tàu xâm chiếm từ từ vào chính quyền của ông Biden và bà Pelosi.


    Người nào chi chừng đó tiền, cũng mong sẽ gặt gấp mười gấp trăm lần. Nhưng chơi với anh Tàu thì thường hay mất của và có ngày còn mất luôn cả mạng. Xem ra ông chủ FB có làm xong công tác thì cũng bị ông TCB cho đi tàu bay giấy, vì bên Tàu đã có TikTok, một mạng xã hội thuộc công ty ByteDance, là một công ty có người của ông Tập ngồi trong hội đồng quản trị, (khi ông Trump còn làm tổng thống, ông đã nhìn thấy thảm họa thu lượm và chia sẻ dữ kiện của người dùng từ TikTok, có thể ảnh hưởng đến nền an ninh của HK, cho nên ông mở màn cho việc mua trọn TikTok, nhưng chuyện mua bán không thành công như ý muốn). TikTok chỉ cần 2 năm, đã thu hút số người dùng từ 17-25 tuổi, chiếm gần hết số lượng người dùng của những mạng xã hội khác, trong đó có Facebook. Vì vậy, vào đầu tháng 2 năm nay, sau khi báo cáo thua lỗ, cổ phiếu của FB đang từ $336 rớt xuống $242 chỉ trong một ngày, (bây giờ chỉ còn dưới $200). Trị giá công ty FB lúc đó mất khoản 230 tỷ và Mark Zuckerberg mất 30 tỷ. Qua hôm sau, MZ với đôi mắt đỏ kè, lên đài trấn an giới đầu tư là mắt ông bị bệnh chứ không phải đã khóc suốt đêm vì bị mất 1/3 trị giá công ty và tài sản, rồi đổ thừa cho TikTok đã chiếm mất khách hàng và thương vụ. Từ sự suy sụp của mạng xã hội FB, Mark Zuckerberg chuyển hướng qua metaverse (Thế Giới Ảo) để “ru ta và ru đời đi nhé”. Đọc những báo cáo về vụ lạm dụng tình dục xảy ra trong ứng dụng Thế Giới Ảo vừa rồi, bạn cũng thấy được MZ sẽ làm đủ cách để kiếm tiền trở lại. Sau này nếu có thành công và được “ai đó” chiếu cố thì đã có câu trả lời nổi tiếng của ông Tập ban cho mình để đáp lại lời chiếu cố thịnh tình của người ta: “Trách nhiệm đó quá lớn, tôi không dám nhận đâu”. Bài học đau thương bị ông Tàu làm ngơ để FB chết đi cho rảnh nợ, chắc sẽ không có gì xóa hết trong đầu MZ được, kể cả cái Thế Giới Ảo do ông ta tạo ra. 

    Cho nên, cái câu tui viết: “Lúc đó là lúc họ hoàn toàn kiểm soát bạn và bạn vẫn khăng khăng là họ không làm gì được mình” không còn đúng nữa, vì “họ” bây giờ đã bị hạ bệ, đang lo cho sự sống còn của mình, còn sức đâu mà lo chuyện kiểm soát người khác.


Nhung Lam

6/6/2022