Câu chuyện hai tổng thống Mỹ và Ukraine công khai 'cãi lộn' trên tivi cho cả thế giới xem chơi đã chấn động dư luận cả thế giới vì chưa từng xẩy ra trong lịch sử ngoại giao cận đại. Ngay cả cộng đồng tị nạn Việt cũng xôn xao bàn tán sảng hoàn toàn một chiều bất kể bênh hay chống ai. Trong vài ngày ngay sau vụ lùm xùm, kẻ này đã nhận được cả ngàn emails, phần lớn của đám vẹt cuồng chống Trump, chỉ nhai đi nhai lại vài bóp méo, xuyên tạc, bàn sảng, đoán mò, làm như ta đây biết hết, hiểu hết.
Câu chuyện này cũng chẳng khác gì tảng băng đá: ta chỉ thấy cái mỏm đá nổi trên mặt biển mà không thấy cả khối đá khổng lồ dưới nước.
Ta nhìn lại vấn đề.
Câu chuyện lùm xùm xẩy ra sáng Thứ Sáu 28/2/2025 ngay tại Tòa Bạch Ốc khi TT Trump tiếp TT Zelensky của Ukraine đến Mỹ, trên nguyên tắc, để ký một thỏa ước khai thác khoáng sản Ukraine, như là bước đầu tiên có thể đi tới một thỏa thuận mang lại hòa bình lâu dài cho Ukraine, chấm dứt chết chóc và tàn phá cho xứ này.
Chương trình hoàn toàn bị lật bốn vó lên trời khi ngay từ lúc bắt đầu, khi cuộc gặp mặt chung với báo chí đúng ra chỉ là màn trình diễn bình thường cho báo chí chụp hình, quay phim, hoàn toàn vô thưởng vô phạt vô nghĩa. Thế nhưng màn dàn chào sơ khởi này đã mau chóng biến thành chiến trường trong đó TT Zelensky công khai cãi lộn với chủ nhà, mà cãi lộn một cách hết sức vô lễ, bất chấp nguyên tắc ngoại giao tối thiểu của một tổng thống nói chuyện với một tổng thống, kiểu như TT Zelensky ngồi thẳng người, cằm hất lên, hai tay khoanh trước ngực như ông bố nghe con giải thích sao thi rớt, cắt ngang TT Trump, lắc đầu quầy quậy khi TT Trump đang nói, xỉa tay chỉ vào mặt TT Trump,... Đó là những lời nói và cử chỉ không bao giờ có thể có được khi nói chuyện với một quốc trưởng nước khác, nhất là khi mình đến để ... cầu xin được giúp đỡ. Khiến chủ nhà nổi giận, chấm dứt ngang, yêu cầu khách đi về và hủy bỏ toàn bộ chương trình, đặc biệt là hủy bỏ luôn thỏa ước.
Xin ghi nhận thêm: trước khi quân Nga tấn công năm 2022, Ukraine có chế độ quân dịch, tất cả thanh niên từ 18 tuổi trở lên bị bắt buộc phải gia nhập quân ngũ, thụ huấn quân sự một năm, nhưng không rõ tại sao danh hài Zelensky không đi lính ngày nào. Đố ai biết tại sao?
Thái độ của Zelensky được đại sứ Ukraine tại Mỹ đón nhận như thế nào? Đây là hình ảnh của bà đại sứ khi thấy và nghe Zelensky nói chuyện với TT Trump:
Việc Zelensky ba lần trở mặt, không chịu ký thỏa hiệp vào giờ chót cho thấy ông chưa bao giờ thực tâm muốn ký, bất chấp ý kiến của chánh văn phòng, của các phụ tá, của cả quốc hội Ukraine khi họ thông qua thỏa ước, và bất chấp luôn ý kiến của tất cả các lãnh đạo Liên Âu khi tất cả đều ủng hộ thỏa ước. Lý do rất dễ hiểu: Zelensky không muốn ký thỏa ước vì thỏa ước đó là bước đầu tiên tiến tới thỏa hiệp hòa bình với Nga. Hòa bình là chuyện cuối cùng Zelensky muốn, vì ông ta muốn duy trì tình trạng chiến tranh để tiếp tục làm tổng thống muôn năm, không có bầu cử gì hết. Nói trắng ra, Zelensky chưa bao giờ có thực tâm muốn ký thỏa ước, là bước đi đầu tiên tiến tới thỏa hiệp hòa bình tại Ukraine. Chẳng những vậy, mà Zelensky còn muốn biểu diễn màn chống Trump, không ký thỏa hiệp trước mặt Trump, ngay trong Toà Bạch Ốc, trước mặt truyền thông cả thế giới, một phần để làm mất mặt Trump, nhưng quan trọng hơn, để tự nâng chính mình lên hàng đại anh hùng dám vào hang cọp đá vào mặt cọp. Zelensky không ngu, ý thức rất rõ việc làm này sẽ kéo dài chiến tranh, Zelensky tiếp tục làm tổng thống, nhưng điều Zelensky không nhìn thấy là hậu quả việc đá vào mặt Trump oai hùng như vậy sẽ mang lại cái chết sớm cho cả nước Ukraine, trong đó cũng có luôn cái ghế của Zelensky.
Có người bênh Zelensky, khen ngợi Zelensky đã không chịu ký một hiệp ước 'bán nước' bất chấp áp lực của anh khổng lồ đế quốc Mỹ. Nói vậy chỉ là nói bừa mà không biết gì rõ về thỏa ước. Thỏa ước khai thác khoáng sản chết trong trứng nước trước khi mọi người biết hết mọi chi tiết. Tuy nhiên, điều mọi người có thể biết qua là đây là một thỏa ước có lợi lớn cho Ukraine. Lớn tới độ cố vấn đặc biệt kiêm Chánh Văn Phòng của Zelensky là ông Andreii Yermark đã trực tiếp khuyến cáo Zelensky cần phải ký thỏa ước sớm, trong khi quốc hội Ukraine cũng đã mau mắn phê chuẩn thỏa ước rồi. Ngay từ đầu khi lần đầu tiên nghe Trump đề nghị thỏa ước, TT Zelensky đã nói ngay đây là chuyện hợp lý, hợp tình. Thỏa ước đó nói gì?
Tài liệu chính thức chưa được công bố, nhưng theo tin chung chung của truyền thông, với thỏa ước, Mỹ sẽ cùng với Ukraine thành lập một qũy đặc biệt với sự góp vốn 50-50 của hai bên, chưa rõ số tiền đầu tư tiên khởi là bao nhiêu nhưng có thể lên tới 500 tỷ đô. Tiền quỹ sẽ được dùng để khai thác các tài nguyên khoáng sản Ukraine. Sau khi trừ chi phí, tiền lời sẽ chia đôi 50-50 (tuy chẳng có bất cứ gì bảo đảm sẽ có lời, hay lời đủ để bù đắp đầu tư). Tại sao có lợi lớn cho Ukraine? Vì ít nhất hai lý do kinh tế và một lý do chính trị.
Lý do kinh tế: thứ nhất Ukraine có dịp khai thác khoảng sản mà từ trước tới giờ chưa khai thác vì Ukraine không có tiền, không có phương tiện, không có kỹ thuật, không có kỹ sư và chuyên viên có khả năng và kinh nghiệm để khai thác; thứ nhì, Ukraine là xứ nghèo kiết xác, lại đang bị chiến tranh tàn phá, cả thế giới đều biết Ukraine không có cách nào đóng góp 250 tỷ đô vào quỹ, để rồi trên thực tế Mỹ cũng sẽ đóng góp luôn phần của Ukraine, có thể dưới hình thức viện trợ, tặng dữ hay cho vay dài hạn gì đó. Nghĩa là Ukraine chẳng cần bỏ ra một xu nào mà vẫn có dịp khai thác khoáng sản của mình, lãnh 50% tiền lời, đầu tư lại vào một qũy dùng để tái thiết Ukraine thời hậu chiến.
Lý do chính trị: sự hiện diện của quyền lợi kinh tế của Mỹ tại Ukraine sẽ là rào cản bảo vệ Ukraine chống Nga hữu hiệu nhất. Đây phải nói là một 'siêu 'giải pháp chỉ cho một Trump mới nghĩ ra được: thay vì mang TQLC hay lính dù đến bảo vệ Ukraine, thì TT Trump mang kỹ sư, chuyên gia, hãng xưởng Mỹ đến, vừa bảo vệ vừa giúp Ukraine phát triển, tái thiết. Mà Putin không có lý cớ gì đánh Ukraine nữa. Zelensky thừa dư thông minh để hiểu, Nga đánh đầu tư của Mỹ tại Ukraine tức là đánh Mỹ rồi, và Putin dĩ nhiên sẽ không đánh, và đó chính là bảo đảm hòa bình lớn nhất và chắc ăn nhất. Chính vì vậy mà ông Zelensky chống, vì một lần nữa, phải nói cho rõ, ông ta KHÔNG muốn hòa bình mà chỉ muốn chiến tranh bất tận để ông ta làm tổng thống muôn năm.
Có người ca tụng Zelensky 'yêu nước' hơn ai hết. Ta coi lại, chiến tranh tiếp diễn, ai hưởng lợi, ai bị thiệt?
Người hưởng lợi đầu tiên là Putin. Ngày nào còn đánh nhau lai rai tại Ukraine thì ngày đó Mỹ hay NATO chưa động binh đánh thẳng vào đất Nga. Người có lợi thứ nhì là Zelensky. Ngày nào còn chiến tranh thì ngày đó vẫn không có bầu cử, Zelensky vẫn làm tổng thống.
Bị hại đầu tiên là dân Ukraine và nước Ukraine chỉ vì chiến tranh đang giết dân Ukraine và tàn phá nước Ukraine vì đang xẩy ra trên đất Ukraine, có thể mất cả nước luôn. Người thiệt thòi thứ nhì chính là TT Trump vì mang tiếng thất bại, không đạt được kết quả khi muốn làm trung gian mang lại hòa bình cho Ukraine. Bái bai cái giải Nobel Hòa Bình trong mộng, lại mang tiếng 'hứa lèo'. Nhưng Trump vẫn là tổng thống, vẫn là tỷ phú, nước Mỹ vẫn chẳng sứt móng chân nào.
Ai cần thỏa ước, ai không cần? Đó là trả lời câu hỏi Zelensky có 'yêu nước' hay không.
Ngoài ra, chuyện khôi hài là Ukraine muốn được Mỹ giúp thì phải làm hai việc: thứ nhất, phải 'xin' một cách 'phải phép' chứ không thể đá vào mặt Trump bắt Trump phải viện trợ, thứ nhì, cho dù xin tử tế cũng phải cho Mỹ thấy có cái lợi gì cho Mỹ, chứ không có chuyện tự nhiên vô lý vô cớ vô lợi vô hại Mỹ phải tặng không cả trăm hay cả ngàn tỷ cho Ukraine. Thời đại của một Biden đấm mõm Zelensky để Zelensky khỏi xì hết những lem nhem tiền bạc của cha con Biden tại Ukraine qua rồi.
Ukraine và VN
Một vài con vẹt so sánh Ukraine với VNCH: 'đế quốc' Mỹ bắt chẹt, đe dọa cắt hết viện trợ nếu không nghe lời. Bố láo. So sánh khập khiễng vì không hiểu rõ vấn đề.
Ở VN, Mỹ trực tiếp tham chiến, thậm chí giết cả TT Diệm đang cản đường Mỹ, vì quyền lợi Mỹ, vì bị ám ảnh bởi thuyết domino, muốn bảo vệ quyền lợi của Mỹ trên toàn thể Đông Nam Á chống lại làn sóng Tầu đỏ muốn tràn xuống chiếm cả Đông Nam Á, và ngắm nghé Úc Châu luôn. Đây là chiến tranh Mỹ chặn tsunami của khối CS quốc tế Nga-Tầu. Mỹ tốn cả ngàn tỷ và hơn 55.000 mạng thanh niên Mỹ. Khi thất bại phần lớn vì chống đối của cánh tả trong nội bộ chính trường Mỹ, thì Mỹ phải 'tháo chạy', tháo chạy một mình hay tháo chạy với sự đồng ý của VNCH cho đỡ mất mặt. Không có chuyện Mỹ dọa Nam VN không nghe lời sẽ cắt viện trợ. VNCH nghe lời hay không nghe lời hoàn toàn vô nghĩa vì Mỹ đã quyết định bỏ, đảng DC đã cắt hết viện trợ từ trước rồi, Nixon bị trói gô bốn tay chân rồi. Đó là thực tế cuộc chiến Nam VN.
Tại Ukraine, Mỹ chẳng dính dáng trực tiếp gì hết, là người ngoài cuộc, chẳng có 'quyền lợi' trực tiếp gì trong cuộc chiến. Dính dáng vào cuộc chiến, chẳng ăn cái giải gì. Không dính dáng vào cuộc chiến, khỏi chết một thằng dân ngu khu đen Mỹ nào. Ở Mỹ, có hai phe: một phe chủ trương nuôi dưỡng chiến tranh bằng viện trợ quân sự vô giới hạn (cũng là nuôi dưỡng kỹ nghệ chiến tranh, các đại tập đoàn sản xuất vũ khí, các hợp đồng bạc trăm tỷ của đám quan ăn hại tham nhũng của bộ Quốc Phòng), là Biden và phe DC, được hậu thuẫn của Zelensky; một phe là Trump và đảng CH, muốn chấm dứt chiến tranh, tìm cách hòa giải để có hòa bình cho dân Ukraine đỡ chết và nước Ukraine đỡ bị tàn phá, nhất là nước Mỹ không có lý do gì để tiếp tục đổ bạc trăm tỷ -"vô giới hạn về số lượng cũng như thời gian" như Biden đã từng tuyên cáo- vào một cuộc chiến mà không ai thấy lối ra, bị Zelensky chống đối ra mặt vì sợ mất ghế tổng thống muôn năm.
Politico bàn về tranh cãi
Trang mạng Politico là một trang mạng thiên tả không một ly cảm tình với TT Trump. Tuần rồi, sau vụ lùm xùm tranh cãi giữa TT Trump và TT Zelensky, Politico đã có bài nhận định đáng đọc. Bài khá dài, quý độc giả có hứng thú có thể đọc qua link dưới đây:
- Ngay sau khi Zelensky đắc cử tổng thống năm 2019, ông ta nói chuyện điện thoại với Trump lần đầu, hiểu ý ông Trump đang cố 'tát cạn đầm lầy', ủng hộ Trump hết mình và nói công khai "Trump là một ông thầy vĩ đại -great master- cho chúng ta".
- Bây giờ, sau nhiều năm được cả thế giới tung hô, lên cơn say sóng, công khai sỉ vả Trump. Zelensky quên mất Trump là người như thế nào: chửi Trump hay chỉ khiến cho Trump nghĩ là ông ta đang bị chửi, là sẽ bị Trump phản công, đá ra rìa ngay.
- Zelensky như ta thấy tuần rồi, là con người khác, hoàn toàn thay đổi. Những gì Zelensky nói tại Tòa Bạch Ốc tuần rồi đều không sai, đúng sự thật: đó là việc Ukraine cần một bảo đảm về an ninh vì Putin không thể tin được. Không sai. Nhưng vấn đề là cách Zelensky nói, vừa cắt ngang Trump, xỉa ngón tay vào mặt Trump và Vance, lắc đầu quầy quậy hay trợn tròn mắt khi Trump đang nói, thậm chí còn có vẻ như lên lớp, dạy bảo Trump -lecturing Trump- là chuyện Trump sẽ không thể chấp nhận được. Và đó không phải là cách tốt để xin Trump giúp Ukraine.
- Do đó, nếu Zelensky muốn Mỹ đứng về phiá mình, Zelensky cần phải hiểu thực tế chính trị Mỹ hiện hữu, cần phải biết cách 'nói chuyện' với TT Trump.
- Những người chống Trump tố cáo Trump cố ý gài bẫy để nhục mạ Zelensky là những người không hiểu gì về Trump. Không ai muốn thực hiện được hòa bình Ukraine bằng Trump, không phải vì Trump thương tình gì dân Ukraine, mà vì tự ái, vì Trump muốn thành công để lại tiếng thơm lịch sử, vì muốn giữ lời hứa với dân Mỹ. Người không muốn hòa bình có thể là chính Zelensky.
- Việc Trump tiếp Zelensky sau khi bị Zelensky tố Trump bị Putin xỏ mũi, xác nhận Trump nhịn nhục lớn để thực hiện chuyện để đời là hòa bình tại Ukraine.
- Tất cả các phụ tá, cố vấn của Zelensky đều nhấn mạnh Ukraine rất cần Mỹ, rất cần ký thỏa ước khai thác khoảng sản, nhưng có lẽ vì thực tâm không muốn hòa bình nên trong bất ngờ của tất cả, Zelensky đã trở mặt, công khai nhục mạ Trump trong Toà Bạch Ốc, trước ống kính tivi của cả thế giời, bất cần biết tính quan trọng của thỏa ước nói riêng và sự ủng hộ của Mỹ nói chung. Bây giờ, muốn quay ngược lại, hòa hoãn và xin Trump giúp, khó tầy trời. Một sai lầm lịch sử của Zelensky mà Ukraine sẽ phải hứng chịu những hậu quả tai hại nhất.
https://www.politico.com/news/magazine/2025/03/01/zelenskyy-trump-oval-office-column-00205584
Quan hệ Mỹ-Ukraine trong tương lai?
Qua vụ lùm xùm Trump chửi nhau với Zelensky, tương lai quan hệ Mỹ-Ukraine sẽ ra sao? Chẳng ai biết được. Tuy nhiên nếu lạc quan, thì ta có thể suy đoán, những lùm xùm vừa qua chỉ là vài cục sỏi nhỏ vướng chân một chút, nên sẽ không có hậu quả nguy hại lớn. Cả Mỹ lẫn Ukraine đều vẫn cần nhau, tuy cần nhau ở mức khác biệt.
Trump với cái tự ái lớn hơn người, sẽ không thể chấp nhận thất bại, nhất là sau khi đã công khai hứa hẹn với dân Mỹ khi vận động tranh cử, sẽ tìm mọi cách đóng vai chính mang lại hòa bình tại Ukraine. Trong khi Zelensky biết rõ hơn ai hết, Ukraine không có Mỹ, sẽ bị Nga xơi tái trong vài ngày hay vài tuần tối đa. Liên Âu tuyệt đối không đủ sức mạnh quân sự, tài chánh và kinh tế để chống đỡ Ukraine trong lâu dài. Cũng chẳng ai tin Liên Âu sẽ có thể đoàn kết lâu dài chống Nga. Chỉ cần đặt câu hỏi trong liên minh quân sự Liên Âu, ai lãnh đạo, Anh, Pháp hay Đức, là sẽ thấy ngay đổ vỡ từ trong trứng nước. Cuối cùng thì Ukraine và Liên Âu cần Trump hơn là Trump cần Ukraine và Liên Âu.
Dù vậy, kẻ này vẫn có cảm tưởng như Zelensky đã giàn dựng toàn bộ tuồng hát đánh nhau với Trump, cố tình chọc gai Trump để phá những nỗ lực tìm hòa bình, để Zelensky yên ổn làm tổng thống muôn năm.
Tin mới: TT Trump đã ra điều kiện để nói chuyện lại với Ukraine: Zelensky phải công khai xin lỗi Trump, là chuyện ít triển vọng xẩy ra, rồi ông cũng quyết định ngưng mọi viện trợ quân sự, ngưng giao luôn những viện trợ đã tới Âu Châu đang chờ chuyển đi Ukraine. Áp lực này có thể sẽ đưa đến việc Zelensky phải từ chức, bị truất phế hay bị cho ngồi chơi xơi nước ngoài lề để Ukraine tiếp tục nhận quân viện của Mỹ để chống Nga.
Tin mới nữa là TT Zelensky đã nhận định những chuyện lùm xùm là 'đáng tiếc', cho biết "sẵn sàng ký thỏa ước và chấp nhận tìm kiếm hòa bình dưới sự lãnh đạo mạnh mẽ của TT Trump". Trump có chấp nhận không? Một lời cảnh báo quý độc giả: những gì ta thấy đang ồn ào đinh tai điếc óc chỉ là mặt nổi nhỏ xíu của câu chuyện, tảng đá khổng lồ dưới mặt nước hay trong hậu trường mới là thật sự quan trọng. Rất tiếc là tất cả chúng ta đều mù tịt, chẳng ai biết các quan to thế giới bàn với nhau chuyện gì, trao đổi thế nào trong hậu trường. Ta chờ xem.
Ý kiến của DĐTC
Nghĩ cho cùng, ông thần Trump này đúng là thích làm chuyện bao đồng vớ vẩn: mắc gì phải tìm cách đứng ra làm trung gian tìm hòa bình cho Ukraine, giúp Ukraine và cả Âu Châu sống còn để rồi bị nghe sỉ vả. Cứ lẳng lặng lo chuyện xứ Mỹ, nghe lời cựu thủ tướng Đức Olaf Scholz, không xía vào chuyện Âu Châu, chuyện Âu Châu để cho dân Âu Châu lo, họ 'nhớn' cả rồi, mà lại muốn 'độc lập' với Mỹ nữa, phải không? Ngưng quân viện cho Ukraine, để dành tiền đó lo cho dân nghèo Mỹ, dân homeless Mỹ, cựu chiến binh Mỹ, xây tường biên giới cản di dân lậu,... có phải hơn không? Để rồi coi ai chết, ai sống!
Để trả lời một câu hỏi của một con vẹt già bên Đức: Trump là đồng minh hay kẻ thù của Ukraine: không là đồng minh cũng chẳng là kẻ thù, Ukraine chẳng là cái thá gì hết! Dân Mỹ bầu Trump để Trump lo cho dân Mỹ, không phải để lo cho Ukraine.
Các cụ ta luôn luôn có những câu nói để đời mà đám Mỹ cần phải nghe: "Cứu vật, vật trả ơn, cứu nhân, nhân trả oán". Ông Trump ơi: làm ơn đừng xía vào chuyện Âu Châu nữa, sẽ không bị trả oán. Mỹ không mang lính vào Pháp đánh Hitler thì De Gaulle đâu có dịp đuổi lính Mỹ ra khỏi Pháp, phải không? Trump đừng tìm cách làm trung gian tìm hòa bình cho dân Ukraine bớt chết thì đâu bị Zelensky nhục mạ, đâu có mang tiếng đế quốc, phải không? Mắc gì Trump phải xía vào cứu Ukraine, cứu Âu Châu?
Năm 2014, Putin chiếm Crimea của Ukraine, Obama ngó lơ, cả Tây Âu và các cụ vẹt im re theo, không dám đụng tới Đấng Tiên Tri, sao bây giờ ồn ào sỉ vả Trump "ác độc, vô nhân cách" vậy?
Cuối cùng, kẻ này xin có vài câu hỏi gửi đến cộng đồng Việt tị nạn VC:
Trong cuộc chiến của VNCH chống xâm lăng của CSBV, Ukraine khi đó là đồng minh của VNCH hay của CSBV? Ukraine khi đó sản xuất súng, đạn, bom và hỏa tiễn, tất cả được gửi cho Hà Nội để giết dân và lính VNCH hay gửi cho Sài Gòn để cản bộ đội CSBV? Tại sao bây giờ người Việt mất nước, tị nạn VC tứ xứ lại phải ủng hộ, cứu giúp Ukraine?
Nga ra tay đánh Ukraine là xứ trong gần cả trăm năm trước đã là đồng minh đàn em của Nga, tại sao Mỹ lại có 'bổn phận' phải cứu Ukraine? Mỹ có trách nhiệm gì, có nợ gì với Ukraine? Mỹ có bổn phận làm cảnh sát cho cả thế giới theo luật nào? Mỹ có trách nhiệm trong NATO nhưng Ukraine không phải là thành viên NATO. Mỹ có trách nhiệm trong Liên Hiệp Quốc và Ukraine là thành viên LHQ, nhưng LHQ có tuyên chiến với Nga đâu? Có bắt thành viên phải gửi quân đi giúp Ukraine đánh Nga đâu? Nếu là cảnh sát cả thế giới, sao Mỹ lại để Trung Cộng chiếm Tây Tạng mà không nhấc một ngón tay để cứu Tây Tạng? Mà cũng chẳng thấy con vẹt nào kêu gọi cứu Tây Tạng là sao?
