Việc đảng CH chiếm được thế đa số trong hạ viện, cho dù phe DC cố vặn vẹo như là một đại bại của CH, thật ra là thảm họa lớn nhất cho các chương trình và kế hoạch của đảng DC nói chung và cá nhân Biden nói riêng. Có thể nói tất cả các chương trình lao xuống hố xã nghĩa của chính quyền Biden trong hai năm tới sẽ bị tiêu tùng qua việc phe CH trong hạ viện chặn đứng, không phê chuẩn.
Tuần rồi, diễn đàn này đã bàn về kết quả bầu cử giữa mùa vừa qua. Đó là những lời bàn sơ khởi ngay khi cuộc đếm phiếu còn chưa xong. Bây giờ, một tuần sau, có nhiều thời giờ truy tìm tin tức và suy nghĩ hơn, xin bàn tiếp, một cách sâu hơn về vài vấn đề quan trọng.
Tất nhiên là ta sẽ bàn tiếp về hai vấn đề quan trọng nhất: tại sao và rồi sao?
Thứ Ba tuần rồi, cả nước đã đi bầu: bầu lại toàn thể hạ viện liên bang, hơn một phần ba thượng viện liên bang, và cả lô các trách nhiệm cấp tiểu bang và địa phương, từ thống đốc đến nghị sĩ và dân biểu cấp tiểu bang.
Kết quả, cho đến khi bài này được đăng (tối Thứ Sáu 11/11/2022) thì vẫn chưa có gì ngã ngũ. Đảng DC có thể vẫn giữ được đa số trong cả thượng viện lẫn hạ viện, trong khi đảng CH cũng có thể chiếm đa số tại cả hai viện. Còn nhiều phiếu chưa đếm xong tại Arizona, Nevada và cả Cali, trong khi đang có nhiều thưa kiện, đếm phiếu lại vì xê xích quá ít, hay bầu chưa xong vì thủ tục bầu bán hết sức nhiêu khê như tại Georgia và Alaska. Có thể phải chờ tới giữa tháng Chạp mới có kết quả cuối cùng chính thức tuy tuần tới có thể biết đại khái đảng nào sẽ nắm đa số trong viện nào.
Kết quả cuối cùng tuy chưa có, nhưng theo các chuyên gia phân tích thì DC có nhiều triển vọng giữ được thượng viện trong tình trạng hiện hữu 50-50, trong khi CH có triển vọng chiếm được đa số trong hạ viện, tuy khít nút, với cỡ 220 ghế. Bài này được viết trong giả thuyết này.
Chỉ có một điều chắc chắn ai cũng thấy: đó là 'làn sóng đỏ' -red wave- đã không xẩy ra.
Điều chúng ta cần tìm hiểu là 1) tại sao và 2) rồi sao.
Trong vài tuần qua, ta đã có dịp xem qua khác biệt giữa hai chính đảng Mỹ là đảng Dân Chủ (DC) và đảng Cộng Hòa (CH). Đó là những khác biệt có tính ‘nền tảng’, đã có từ cả trăm năm nay, tuy trên thực tế, đã được đào sâu hơn nhiều trong chừng hơn nửa thế kỷ nay, từ sau khi thế chiến thứ hai chấm dứt. Để rồi bất ngờ thay, biến thái, đưa cả hai đảng DC và CH vào thế ngày càng cách xa nhau, ngày càng phân hóa, ngày càng cực đoan, đặc biệt là trong hai đời tổng thống mới nhất, Trump và Biden.