Như DĐTC đã trình bày tuần trước, trong ít năm tới, nước Mỹ sẽ phải trực diện với nhiều vấn nạn vĩ đại, lớn hơn xa tầm tay của một tổng thống, bất kể đó là TT Trump hay bất cứ ai khác. Tuần rồi, ta đã bàn qua đại nạn phân hóa chính trị đang phá nát nước Mỹ mà TT Trump sẽ chẳng những không có giải pháp hàn gắn, tái tạo đại đoàn kết toàn dân, mà trái lại, có thể khiến phân hóa nặng hơn, vì tính khí cứng rắn của ông, cũng như tính thâm thù cá nhân quá nặng của phe cấp tiến.
Bài dưới đây sẽ bàn về đại vấn nạn thứ nhì là kinh tế, vì nước Mỹ, trong 4 năm dưới trào của cụ cấp tiến lờ mờ Biden, đã tới sát bờ vực phá sản, khi lạm phát vẫn ngất ngưởng trên mây, trong khi cả nước lại bị đe dọa bởi nạn suy trầm kinh tế. Nghĩa là Mỹ sẽ rơi vào tình trạng sản xuất trì trệ, phát triển dậm chân, công ăn việc làm ngày càng khó kiếm, trong khi vật giá tiếp tục leo thang, cạnh tranh ngày càng phức tạp và khó khăn với thế giới, nhất là với Trung Cộng.
----------------
Kinh tế Trump - Nhiệm kỳ đầu
Bốn năm dưới thời Trump -2017-2020- phải nói đúng là thời hoàng kim của kinh tế Mỹ:
- kinh tế phát triển bình thường ở mức GDP tăng 2%-3% mỗi năm, là mức vừa phải của một kinh tế trưởng thành;
- lạm phát được giữ trong khoảng hợp lý dưới 2,5% một năm;
- lần đầu tiên từ thời TT Reagan cách đây trên dưới 40 năm, cả nước được giảm thuế;
- các đại công ty, đại gia mang về nước hơn 1.000 tỷ đô đầu tư vào kinh tế Mỹ, mở hãng xưởng, tạo công ăn việc làm cho cả triệu người;
- tỷ lệ thất nghiệp thấp nhất từ gần nửa thế kỷ, ngay cả tỷ lệ thất nghiệp trong khối dân thiểu số da đen, da nâu, cũng đã rớt xuống những mức thấp nhất lịch sử.
Mỹ gọi chuyện này là 'too good to be true', quá tốt để có thể là sự thật. Quả nhiên, đầu năm 2020, cả tỷ vi khuẩn Corona từ Tầu cộng bay qua Mỹ, đảo lộn mọi chuyện. Kinh tế Mỹ cùng với kinh tế cả thế giới đóng cửa, tất cả các trường học đóng cửa, cả trăm triệu người bị nhiễm, hàng chục triệu người lăn ra chết trên cả thế giới.
TT Trump lúc ban đầu, cũng như tất cả hơn 200 vị lãnh đạo thế giới, bối rối không biết phải chống đỡ ra sao, nhất là trong cái xứ Mỹ này, khi người dân được hưởng tự do cá nhân lớn nhất, giới hạn quyền tự do của họ, đưa ra những biện pháp kiểm soát chặt chẽ khó khăn trần ai nếu không có lý do chính đáng. Ban đầu, khi có vài ngàn người bị nhiễm trên thế giới, khi cả nước Mỹ mới cái vài ba người gốc Tầu bị nhiễm khi về Tầu ăn tết rồi trở về Mỹ, tất cả chưa đủ để có biện pháp cản trở quyền tự do tuyệt đối của dân Mỹ. Khi TT Trump ra lệnh cấm du khách từ Tầu cộng vào Mỹ, cụ Biden mau mắn tố giác ngay đó là hành vi kỳ thị ngoại quốc mất lý trí -irrational xenophobia.
Mặc dù Trump là TT đầu tiên trên thế giới đã thi hành ngay những biện pháp kiểm tra việc dân Tầu vào Mỹ, đã tung ra ngay 18 tỷ đô cho các hãng bào chế thuốc lớn nhất thế giới để giúp họ xúc tiến việc nghiên cứu tìm thuốc chữa và thuốc ngừa, Mỹ cũng thiệt hại nặng nề với hơn một triệu người chết. Tất cả những tố giác Trump vô tài, bất cần, để cả nửa triệu dân chết, chỉ là những tố giác phe đảng rẻ tiền, phủ nhận thực tế lịch sử, cũng như để khỏa lấp tội của đảng DC và truyền thông khi đó đang vùi đầu vào việc đàn hặc cuội TT Trump.
Đại dịch COVID phá tan tất cả thành quả kinh tế của TT Trump. Như cả thế giới, Mỹ đóng cửa kinh tế, cả chục triệu người mất việc. Đã vậy, TT Trump cũng đã phải tung ra hơn 4.000 tỷ đô tiền cứu trợ khẩn cấp cho dân, khiến công nợ tăng vọt.
Bidenomics và lạm phát
Dân Mỹ run như cầy sấy, tin ngay những lời hứa hão của Biden, bầu cho cụ với hy vọng cụ sẽ chặn COVID hữu hiệu hơn, phục hồi kinh tế dễ dàng. Qua năm 2021, khi Biden tuyên thệ nhậm chức thì cụ hưởng ngay được cái may vĩ đại do Trump để lại là đã có thuốc ngừa và thuốc trị. COVID đã bị chặn. Thế đấy, nhưng Biden vẫn để cho COVID giết thêm hơn 700.000 người (theo thống kê của vẹt NgTàiNgọc đấy). Đã vậy, trong một biện pháp mỵ dân tuyệt đối, tân TT Biden ra lệnh tung thêm 1.900 tỷ đô trợ cấp mà tất cả các chuyên gia tài chánh cho là không cần thiết, trái lại, sẽ là một đại họa kinh tế. Y như rằng, gói quà này đã đẩy tất cả mọi giá cả lên khỏi trần nhà ngay lập tức, qua đêm. Trong khi hơn 4.000 tỷ trợ cấp của Trump đã không có ảnh hưởng lạm phát gì, thì 1.900 tỷ trợ cấp của Biden đã đẻ ra ngay con khủng long lạm phát. Chỉ vì khi đó, trợ cấp cứu dân đã không còn cần thiết nữa, cho dân tiền chỉ giúp dân đổ xô đi mua sắm gỡ trong khi việc sản xuất hàng hóa lại chưa xẩy ra kịp. Khi dân ôm cả mớ bạc mà hàng không có thì hậu quả dĩ nhiên, tất nhiên, đương nhiên, là giá cả gia tăng. Đó là kinh tế vỡ lòng dạy trong các lớp mẫu giáo mà Biden chưa học qua.
Tình trạng lạm phát nổ bùng ngay trong năm đầu của Biden, tuy sau đó giảm lần. Tỷ lệ lạm phát 'giảm lần' không có nghĩa là giá cả hạ dần, mà trái lại, vẫn tăng không ngừng, chỉ là tăng chậm hơn thôi.
Ở đây, Biden đã biểu diễn một trò lừa bịp dân thô bạo nhất. Trong năm qua, chính quyền Biden khua chiêng trống đã giảm lạm phát xuống gần mức bình thường của những năm dưới thời Trump, nghe như thể giá cả mọi thứ đang giảm lại xuống mức của thời Trump vậy. Thực tế đó là chơi trò ảo thuật với thống kê, để lừa bịp dân, không hơn không kém. Chỉ lừa được đám cuồng mê Biden, trong đó có không ít mấy con vẹt tị nạn, trẻ cũng như già.
Muốn hiểu rõ lạm phát nặng tới đâu, thực tế là ta phải cộng tỷ lệ gia tăng mỗi năm vào với tỷ lệ của những năm trước. Xin dẫn cử một thí dụ cụ thể, dễ hiểu:
Ví dụ một món hàng được bán với giá 100 đô năm 2016; qua năm 2017, tỷ lệ lạm phát là 2,1%, tức là cuối năm 2017, món hàng đó được bán với giá 100+2,1%= 102,1 đô; qua năm 2018, lạm phát là 1,9%, cuối năm 2018, món hàng đó sẽ được bán với giá 102,1+1,9%= 104 đô. Cứ tính tiếp tục dựa trên tỷ lệ lạm phát mỗi năm theo thống kê của chính quyền Biden, thì giá món hàng đó sẽ như sau:
- 2016: $ 100,0
- 2017: $ 102,1
- 2018: $ 104,0
- 2019: $ 106,4
- 2020: $ 107,9
- 2021: $ 115,5
- 2022: $ 123,5
- 2023: $ 127,8
- 2024: $ 131,0
- Bush con tăng 6.100 tỷ vì chiến tranh chống khủng bố nội địa sau 9/11, rồi chiến tranh chống khủng bố quốc tế tại Afghanistan và Iraq;
- Obama tăng 8.400 tỷ vì hai cuộc chiến Afghanistan và Iraq, cùng với khủng hoảng ngân hàng và gia cư năm 2009;
- Trump tăng 8.200 tỷ vì COVID và giảm thuế;
- Duy nhất, Biden tăng 6.200 tỷ ... để đấm mõm, mua phiếu cử tri, nghĩa là chẳng có lý do kinh tế chính đáng nào như các vị tiền nhiệm.
Trước vấn nạn khổng lồ này, phe DC và CH muốn làm gì? Sẽ có cách nào mang nước Mỹ vượt qua đại nạn trước mắt?
Giải pháp của phe DC
Trước khi rút lui khỏi cuộc chạy đua vào Tòa Bạch Ốc, Biden khăng khăng khẳng định Bidenomics rất hữu hiệu, kinh tế Mỹ trong tình trạng rất tốt, lạm phát do Covid gây ra đã được kềm chế, không có gì phải lo, chẳng cần làm gì khác.
Sau khi bà Kamala lên thay thế thì bà này nhìn nhận lạm phát có thật, và bà đưa ra giải pháp: sẽ cho lệnh kiểm soát giá, Nhà Nước sẽ ấn định giá cả mọi thứ, ai vi phạm ra giá cao hơn sẽ bị trừng phạt, đi tù không chừng. Giải pháp của Liên Xô, Cuba và CSVN thời bao cấp.
Giải pháp của TT Trump
Phải nói ngay, ở đây, ta chỉ có thể ước đoán TT Trump sẽ làm gì dựa trên những diễn văn, những hứa hẹn của ông trong mùa tranh cử thôi. Dĩ nhiên, thực tế sẽ không cho phép ông Trump muốn làm gì thì làm, cũng như kết quả chẳng có gì bảo đảm sẽ y như ông ước đoán và hứa hẹn, một trăm phần trăm.
Nói chung, sách lược kinh tế của TT Trump có thể tóm gọn lại qua 5 điểm:
- giảm thuế
- chính sách tiền tệ
- chính sách mậu dịch
- chính sách năng lượng
- giảm luật
1. Giảm thuế để dân đỡ khổ
5. Luật lệ và thủ tục hành chánh để giảm giá thành
Đảng DC là đảng Vú Em, luôn luôn muốn bao đồng, lo cho thiên hạ từ ngày còn trong nôi tới ngày vào hòm như DĐTC đã bàn qua quá nhiều lần. Trong mục tiêu 'Vú Em' này, Nhà Nước ngày nào cũng sáng chế ra cả lô luật lệ và thủ tục hành chánh, cực kỳ nặng nề, trói gô kinh doanh để nuôi đám công chức thư lại và ăn hại.
Toàn bộ hệ thống thư lại nặng nề này chẳng những trì hoãn công việc, mà còn trói tay doanh nghiệp Mỹ trong cả vạn, cả triệu luật lệ và thủ tục nhiều khi vớ vẩn do các công chức rảnh hơi chế ra cho có việc làm, cũng như để Nhà Nước có tiền, thu đủ loại lệ phí, tiền phạt khi vi phạm luật lệ. Hệ thống thủ tục rườm rà đó cũng khiến doanh nghiệp Mỹ khó cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Một thí dụ cụ thể là rất nhiều kỹ nghệ Mỹ đã mở hãng xưởng tại TC hay các nước chậm tiến khác để tránh bớt những đòi hỏi về tôn trọng luật môi sinh, luật bảo vệ lao động, luật lương tối thiểu quá cao, và không biết bao nhiêu luật khác của Mỹ do đám Nhà Nước Ngầm ăn không ngồi rồi chế ra. Tất cả những thủ tục và luật lệ rườm rà đó tất nhiên bắt buộc giá thành của tất cả các món hàng gia tăng, bất kể hàng sản xuất ở Mỹ hay hàng nhập cảng. Cắt giảm thủ tục và luật sẽ giúp cắt giảm giá thành rất đáng kể, nghĩa là giúp giảm lạm phát và giúp phát triển kinh tế một cách cụ thể và hữu hiệu nhất.
Bây giờ, với doanh gia Trump đứng đầu, được phụ giúp bởi hai doanh gia triệu phú Elon Musk và Vivek Ramaswamy, cái hệ thống thư lại nặng nề đó sẽ được 'tinh giản' mạnh, cắt bỏ không nương tay.
Thị trường tài chánh nghĩ gì ?
Ngay sau khi Trump đắc cử, chỉ số chứng khoán Dow Jones nhẩy vọt ngay 3.300 điểm hay 8% trong một tháng đầu. Nhưng rồi sau cơn hý hửng ban đầu, thị trường tài chánh tỉnh mộng, ý thức được gia tài kinh tế Biden để lại tệ hại hơn xa mức thiên hạ tưởng, và Trump sẽ gặp khó khăn lớn. Từ đỉnh cao đầu tháng Chạp tới cuối tháng Chạp 2024, Dow Jones đã rớt lại 2.000 điểm hay 4%. Ngày thứ Tư 18 tháng Chạp, chủ tịch Hội Đồng Quản Trị khối NHDTLB cho biết lạm phát sẽ còn cao ít nhất trong năm 2025 trong khi kinh tế vẫn trì trệ -stagflation-. Ngay trong buổi trưa sau đó, Dow Jones rớt hơn 1.100 điểm.
Như đã trình bày, những giải pháp của Trump là những hứa hẹn cùng với dự đoán dựa trên những biện pháp Trump đã tung ra trong nhiệm kỳ đầu. Trên lý thuyết, hiển nhiên nghe hợp tình hợp lý hơn xa biện pháp dùng luật lệ và trừng phạt để kiểm soát và giữ giá tránh lạm phát, đồng thời phát triển kinh tế theo mô thức CS của bà Kamala.
Dù hơn xa sách lược của bà Kamala, nhưng vẫn chỉ là khá hơn trên lý thuyết và trên giấy tờ. Sách lược kinh tế của TT Trump thành công hay không, hay thành công tới mức nào, dù sao cũng vẫn còn tùy thuộc rất nhiều yếu tố mà tổng thống không hẳn đã kiểm soát hoàn toàn được. Hơn nữa, gia tài kinh tế Biden để lại thật thê thảm, mà nhiều chuyên gia kinh tế gọi là 'trái bom nổ chậm', một mặt phải chặn lạm phát, mặt khác vẫn tiếp tục phát triển, không phải là chuyện dễ làm hay có thể làm qua đêm, mà cần thời gian cũng như nhiều may mắn.
Do đó, mới phải nói kinh tế là vấn nạn lớn thứ nhì mà TT Trump sẽ phải đối phó. Ít ra thì nước Mỹ cũng đã chọn được một người có nhiều ý kiến mới lạ, có kinh nghiệm kinh tế tài chánh, và nhất là dám nói dám làm, nghĩa là đã chọn đúng người có khả năng nhất, có nhiều hy vọng thành công nhất.
ĐỌC THÊM:
Năm vấn đề kinh tế mà TT phải đối phó - Financial Times:
https://www.ft.com/content/1c14a0b4-e36a-4158-ba89-4ba1da9e6723?segmentId=b385c2ad-87ed-d8ff-aaec-0f8435cd42d9
Trump và lạm phát - TIME:
https://time.com/7175083/donald-trump-presidency-inflation/?utm_medium=email&utm_source=sfmc&utm_campaign=newsletter+brief+default+ac&utm_content=+++20241112+++body&et_rid=219369513&lctg=219369513